|
Имом Шофиъий бундай деганлар: “Мен қанча-қанча китоб ўқидим, бир қанча суҳбатларда қатнашдим, кўплаб ҳикмат аҳлини тингладим ва охири билдимки, асл ҳикмат учта экан:
1. Вақт қиличдир, сен уни кесмасанг, у сени кесади.
Мазкур қимматли тавсияни бундай изоҳласак тўғри бўлади: Аллоҳ таоло вақтни бандаларига неъмат қилиб берган, киши уни Аллоҳ йўлида, Унга ибодат ва итоат қилишга сарфламаса, улуғ Кунда қилдан ингичка, қиличдан кескир бўлган сирот ундай кимсани кесади ва дўзах чуқурига отади. Чунки Аллоҳнинг шундай дўстлари борки, у Куни сиротдан ўтганларидан ке-йин “Биз дунёда Расулуллоҳнинг ҳадисларида қилдан нозик, қиличдан ўткир бир кўприкдан ўтишимиз ҳақида ўқир эдик. Нега ундан ўтмадик?” деб сўраганларида, уларга айтилади: “Сизларга хушхабар! Ўша кўприкдан ўтдингиз. Амалларингиз билан қилдан нозик, қиличдан ўткир ўша кўприк сиз учун мағриб билан машриқчалик кенгайди”. Шундай экан, биз бу дунёда улуғ неъмат бўлмиш вақтдан Аллоҳнинг йўлида фойдалана олмасак, у қилдан ингичка қилич бўлиб бизни кесиб юборади.
2. Сен ҳақ билан машғул бўлмасанг, ботил сени машғул қилади.
Илм мажлисларида, уламолар суҳбатида ёки бошқа савобли ишлар билан шуғулланмасанг, илму ирфон, ҳикмат, зикр ва Қуръон билан машғул бўлмасанг, ботил сени банд қилади, ҳақ йўлдан тўсади.
3. Асло ичингда манманлик ҳисси уйғонишига йўл қўйма.
Улуғ мақомда бўлсанг, билгинки, у мақомни сенга берган Аллоҳдир. Чуқур билимдон бўлсанг, илмни берган Аллоҳдир. Бой бўлсанг давлатингга қувонма, уни ҳам берган Аллоҳдир. Ҳар ким нимага эришган бўлса, барчаси Аллоҳнинг лутф-эҳсони».
Вақт ҳаёт, умрдир. Шунинг учун тасаввуф аҳлини «ибнул вақт» (вақтнинг боласи) ҳам дейилади.
«Эй Одам боласи, мен янги кунман ва сенинг барча хатти-ҳаракатингга гувоҳман. Чунки уларни менда қиляпсан. Шундай экан, мендан яхши фойдаланиб қол, қадримга ет, зеро, мен Қиёматгача қайтиб келмайман», дейдиган ҳар бир янги кунга қайси биримиз қулоқ тутдик? Йўқса барча томонимиздан қоплаб олган ғафлат туфайли фақатгина умримизнинг сўнгги кунининг овозини эшитамизми? Ҳайҳот, унда аллақачон ғишт қолипдан кўчган бўлади...
Мана шу оппоқ тонг эртага биз учун яна отармикан?..
“Ирфон” тақвимининг 2013 йил 1-сонидан олинди.
| 
